SARIKAMIŞ DESTANI (BEYAZ HÜZÜN)

22 Aralık 1914 tarihinde başlayan Sarıkamış Rus savaşı 18 gün devam ediyor. 118174 askerimizden 90000 vatan evladı esir, kayıp ve donarak şehit oluyor. Sarıkamış destanı Türk tarihinde acı ile hüsran ile biten unutulmayan izleri silinmeyen savaşın askeri ve siyasi yönleri halen tartışılmakta Enver Paşa’nın hırs ve ihtirasları ile koskoca ordu Allah-u Ekber dağlarında karlara gömülmüştür.

Doğu illerini korumakla görevli 3. Ordu 7-17 Kasım 1914 tarihinde Azap Köprüköy savaşlarında Rus ordusu geri püskürtülmüş bu başarı yeterli görünmeyerek Rusların kesin yenilgiye uğratılacak imha edilecekti. Bu savaşta Hasan İzzet Paşa Rusların üzerine gitmemiş orduyu Erzurum’a çekmiş. Bu sebeplerle Hasan İzzet Paşa’yı suçlu görenlerde olmuş.

Enver Paşa 12 Aralıkta Erzurum’a geldikten sonra neşrettiği beyannamede “Askerler hepinizi ziyaret ettim ayağınızda çarığınızın sırtınızda paltonuzun olmadığını gördüm. Lakin karşınızdaki düşman sizden korkuyor yakın zamanda Kafkasya’ya gireceğiz siz orada her türlü nimetle karşılaşacaksınız. Âlem-i İslam’ın tümü sizin son bir hizmetinize bakıyor.”

Hasan İzzet Paşa ordunun kış şartlarında savaşamayacağını hazır olmadığını hareketin nisan ayında yapılmasını uygun görüyor bu görüşe Enver Paşa karşı çıkıyor. Enver paşa hiddetlenerek “Hocam olmasaydın seni idam ettirirdim.” Diyor. Hasan İzzet Paşa istifa ediyor. Enver Paşa 3. Ordu kumandanlığını devir alıyor. 18 gün süren Sarıkamış çıkarması Allah-u Ekber dağlarında -30 derece soğukta görünmedik tipide askerlerimiz açlık, sefalet, bit, lekeli umma, tifüs askerlerimizi şehit ediyor. Karadeniz’e Rusların hâkim olması erzak ve yeterli yiyecek asker takviyesi zorlaşıyor tren ile Ulukışla’ya gelen cephane, erzak, takviye asker 1100 kilometre olan Ulukışla Erzurum arası yaya, at, katırla, kanıyla taşınıyordu cepheye ulaşamadı.

11. Ordu kumandanı Galip Paşa Erzurum valisi Tahsin Beyden erzak talebini telgraf ile talep ediyor. Erzurum halkından toplanan 150000 kilogram un cepheye taşınması için at ve kanıların orduya verilmesinden gençlerin askerde olduğundan 30 kilogramlık un çuvallarını 1000 kadar Erzurum Lisesi öğrencisi cepheye taşıyor. Çocukların çoğu yolda donarak şehit oluyor.

Enver Paşa’nın Sarıkamış harekâtı ile amacı Rus işgalinden Artvin, Ardahan doğu illerini geri almaktı. Osmanlı askerleri kahramanca mücadele edip canla başla savaşıyor askerlerimiz Rus ordusuna değil kara kışa mağlup oluyor.

Sarıkamış Taarruzunda doğu halkı feci eziyetler çekmiş Sarıkamış köyleri Rus ordusunda görevli Ermeniler ve Kazaklar katliamlar yapmışlar. Ermeni çetelerce basılan köylerdeki halk toplanarak kimi kurşuna dizilmiş kimi balta ile feci şekilde öldürülmüş malları yağma edilmiş evleri ateşe verilmiştir.

Karadeniz de Rus donanması hâkim olduğundan Enver Paşa siyah makam arabası ile Erzincan karayolu ile Ulukışla demiryoluna giderken İncesu’ya uğruyor müteveffa Ahmet Satır (1903-1992) ilkokul öğrencisiyken Enver Paşa’yı karşılamaya çıkarmışlar havanın soğuk olduğu ve çocukların üşüdüğünü gören Enver Paşa sinirli bir şekilde çocukları üşütmeyin götürün ikazında bulunmuştur. Enver Paşa Ulukışla üzerinden trenle İstanbul’a gitmiştir.

Sarıkamış savaş destanı hüsranla neticeleniyor 90000 şehidimizi Sarıkamış Savaşının 103. Yılında rahmetle, saygıyla anıyoruz.

ETİKETLER: